Risk değerlendirmesi kavramını ilk olarak üniversite yıllarında çevresel etki değerlendirme, çevresel risk değerlendirme ile öğrendim. Çalışma hayatım sırasında İSG alanına yönelmem ile risk değerlendirmesini daha detaylı öğrenmeye ve uygulamaya başladım. Genelde basit yöntemler detaya girilmeden anlatılmakta ve uygulanmaktadır. Risk değerlendirmesi var mı? var. Yapıldı mı? yapıldı. Aslında o kadar basit olmamalı.

ISO 9001 standardı 2015 yılında revizyona giderek proses bazlı yaklaşımdan risk bazlı yaklaşıma geçmiştir. Mevzuatımızda da aslında işe başlamadan önce risk değerlendirmesi yapılmalıdır der fakat biz genelde sonradan yapıyoruz. Rİsk değerlendirmesi bir önleyici faaliyet olarak işe başlamadan önce yapılmalı, önem verilmeli ve sürekli herkesin elinin altında bulunmalıdır. Her birimin katılım sağlaması gerekmektedir. İş kazası yaşandıktan sonra, ölümler, uzuv kayıpları olduktan sonra neden oldu? demenin bir anlamı kalmıyor.

Rİsk değerlendirmesi her alanda uygulanması gerektiği gibi iş güvenliğinde de ilk adımlardan biri olmalı ve önemsenmelidir. Rİsk değerlendirmesini iyi anlamalı, iyi yönetmeli ve iyi uygulanmalıdır. Bunun için detaylı bir araştırma yaptım. Literatür bilgilerini, tecrübelerimi birleştirdiğim dokümanı size sunuyorum. Rİsk değerlendirme tanımları, yapılmasında izlenmesi gereken adımlar, metodolojiler ve daha fazlası. İçindekiler kısmı da aşağıda yer almaktadır. Sizlere faydalı olması dileğiyle.

İÇİNDEKİLER
1. GENEL TANIMLAR
1.1. Tehlike
1.2. Risk ve Risk Türleri
1.2.1. Bireysel risk
1.2.2. Sosyal risk
1.3. Kabul Edilebilir Risk Seviyesi
1.3.1. ALARP metodolojisi
1.3.2. ALARA metodolojisi
1.4. Risk Değerlendirmesi
2. RİSK DEĞERLENDİRMESİ
2.1. Planlama
2.1.1. Risk değerlendirme çalışmalarını yapacak ekibin oluşturulması
2.1.2. Tehlikelerin tanımlanması
2.1.3. Ölçüm
2.1.4. Sağlık kontrolleri
2.1.5. Eğitim
2.1.6. Kaynak ihtiyacı
2.2. Uygulama
2.2.2. Risklerin Belirlenmesi, değerlendirilmesi ve önceliklendirme
2.2.3. Düzeltici faaliyetlerin belirlenmesi
2.3. Kontrol
2.4. Gözden Geçirme
3. RİSK DEĞERLENDİRME METOTLARI
3.1. Ön Tehlike Analizi – (Preliminary Hazard Analysis – PHA)
3.1.1. PHA’nın amacı ve kullanılabileceği sistemler
3.1.2. PHA’nın girdileri ve çıktıları
3.1.3. Ön tehlike analizi aşamaları
3.1.4. Tehlikelerin belirlenmesi
3.1.5. Ön tehlike analizi cetveli
3.1.6. Örnek ön tehlike analizi
3.2. Tehlike ve İşletilebilirlik Metodu – Tehlike ve Çalışabilirlik Metodu (Hazardand Operability  Studies-HAZOP)
3.2.1. Örnek 1 Hazop: Yakıt Buharlaştırıcısı Prosesi
3.2.2. Örnek 2 Hazop:
3.2.3. Örnek 3 HAZOP
3.3. What if – Olursa Ne Olur
3.4. Neden Sonuç Analizi
3.4.1. Neden sonuç diyagramları
3.5. Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis – FTA)
3.5.1. FTA Diyagramlarında Kullanılan Semboller
3.5.2. Kantitatif Analiz
3.5.3. Kalitatif Analiz
3.5.4. Örnek FTA Analizi
3.6. HTA-Hiyerarşik Görev Analizi
3.7. Fine Kinney Risk Analizi
3.7.1. Örnek fine-kinney risk değerlendirmesi
3.8. Olası Hata Türleri ve Etkileri Analizi – (Failure Mode and Effects Analysis- FMEA)
3.8.1. FMEA ile ilgili kavramlar
3.8.2. FMEA çeşitleri
3.8.3. FMEA yöntemi
3.8.4. FMEA’ nın yararları
3.8.5. FMEA uygulamalarındaki güçlükler
3.8.6. Örnek 1 FMEA
3.8.7. Örnek 2 FMEA
3.9. Risk Değerlendirme Karar Matrisi ( Risk Assessment Decision Matrix)
3.9.1. L tipi matris
3.9.2. Çok değişkenli X tipi matris
3.10. Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis – ETA)
3.10.1. Örnek olay ağacı analizi
3.11. Birincil Risk Analizi (Preliminary Risk Analysis (PRA))
3.12. Çeklist Kullanılarak Birincil Risk Analizi -(Preliminary Risk Analysis (PRA) Using Checklists)
3.14. Bow Tie Analiz Metodu
3.15. LOPA – Koruma Katmanları Analizi (Layers of Protection Analysis)
3.15.1. Güvenlik bariyerleri

3.15.2. Fonksiyonel güvenlik
3.16. İş Güvenlik Analizi – (JobSafetyAnalysis (JSA))
3.16.1. Örnek 1
3.16.2. Örnek 2
3.17. Tehlike Derecelendirme İndeksi (DOW index, MOND index, NFPA index)
3.17.1. DOW indeksi
3.17.2. MOND indeksi
3.17.3. NFPA indeksi
3.18. FN Eğrileri
3.18.1. FN Eğrilerinin çizilmesi
3.19. ALOHA Programı İle Risk Konturlerinin Hesaplanması
3.20. Makine Risk Değerlendirmesi
3.20.1. Makine risk değerlendirmesi nasıl yapılmalı?
3.20.2. Makine sınırlarının tayini
3.20.3. Tehlikenin tanımlanması
3.20.4. Risk tahmini
3.20.5. Makinenin kategorisinin bulunması
3.20.6. Her parçanın tehlikeli hata yapma ortalama zamanı (mean time to dangerous failure of each channel – MTTFd)
3.20.7. B10d’den hareketle, komponentler için MTTFd’in hesaplanması
3.20.8. Hata tespit kapsamı (diagnostic coverage –DC)
3.20.9. Ortalama DC’nin tahmin edilmesi
3.20.10. Donanımın güvenirliği yoluyla tehlikelere maruz kalmanın sınırlanması
3.20.11. Koruyucuların ve güvenlik tertibatlarının seçimi
3.20.12. Kontrol önlemi
3.21. Gizlilik Analizi (Sneak Analysis -SA) ve Gizlilik Devre Analizi (Sneak Circuit Analysis -SCI)
3.22. Markov Analizi
3.23. Monte Carlo Simülasyonu
3.24. Bayes İstatistiği ve Bayes Ağları
3.24.1. Bayesgil çıkarsama
3.24.2. Bayes ağları
3.25. İş Etki Analizi
3.26. Kök Neden Analizi
3.27. Neden – Sonuç Analizi
3.27.1. Örnek
3.28. Neden ve Etki Analizi
3.29. Senaryo Analizi
3.30. Karar Ağacı Analizi
3.31. Maliyet/Fayda Analizi
3.32. Çok Kriterli Karar Analizi
3.33. Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (Hazard Analysis and Critical Control Points – HACCP)
4. STANDARTLAR

Risk Değerlendirme dokümanını indirmek İçin tıklayınız.